Gramatyki systemiczne są to tzw. gramatyki funkcjonalne. Opierające się na założeniu, że: Znaczenie jest funkcją kontekstu.
Systemic – ponieważ wywodzi się z rozwijanych przez Micheal’a Hallidaya sieci systemów (lingwistycznych).
Functional – ponieważ Halliday podzielił fundamentalne funckje języka na trzy metafunkcje (w kontekście których przeprowadzał analizę leksykograficzną).
- ideacyjną (przedstawieniową) – chodzi o reprezentacje mentalne naszych wyobrażen o świecie, jak sobie je w głowie przedstawiamy, tak na chłopski rozum. Zdania odzwierciedlają takie reprezentacje.
- interpersonalną (interakcyjna) – dotyczy spojrzenia na świat przez pryzmat społeczny, szczególnie relację mówca-słuchacz. Zdania odzwierciedlają wymianę informacji
- funckja tekstowa (funckja organizacji tekstu) – dotyczy świata od strony podejścia werbalnego, szczególnie przepływu informacji w tekście. Zdania odzwierciedlają wiadomości.
W obrębie każdej metafunkcji analiza zdań oferuje inne struktury skomponowane z różnych elementów:
- ideacyjną – Process, Participants and Circumstances
- interpersonalną – Mood and Residue
- funckja tekstowa – Theme and Rheme
